🦝 Hal Eki Iyelik Eki Farkı
İSİM ÇEKİM EKLERİ. 27 Şubat 2015 İsmail Demir çokluk eki, hal ekleri, isim çekim ekleri, iyelik eki, tamlayan eki. İsim soylu sözcüklere gelerek onlara cümlede görev ve anlam kazandıran eklerdir. Sadece isimlerle ilgili olmayıp zamir, sıfat ve zarflarla da. Devam.
İyelikeki ,“-i” hâl ekiyle karıştırılmamalıdır. İyelik eki alan sözcük “kimin?” sorusuna cevap verir. Oyuncağ. ı. kırdı. Kimin. oyuncağı? Cevap yok.(hâl eki) Oyuncağ. ı. bozulmuş. Kimin . oyuncağı?Onun oyuncağı.(İyelik Eki) Hem iyelik hem hâl eki bir arada kullanılmışsa ilki iyelik ikincisi hâl ekidir
Bilindiğigibi ekler konusunda iyelik eki ve belirtme hal eki çok sık karıştırılıyor.. Biz de bu ikisini daha iyi anlamanız adına her iki eki de alan kelimeler yazacağız. Aracını biraz öteye park edip geldi.
Not: Türkçe'de üçt çeşit -i (-ı, -u, -ü) eki vardır. Bunları birbirine karıştırmamalıyız. Köyü güzelmiş (iyelik eki) Köyü gezdiler (hal eki) Ört-ü, diz-i (fiilden isim yapma eki) 3. Yönelme Hâli: "-E" ekiyle yapılır. Yüklemin yöneldiği yeri, nesneyi ya da kavramı gösterir.
ekiise çekim eki karakterlidir. Çokluk ekinin ifade ettiği dilbilgisel ince fark sadece kök ve gövde içinde kalır. Çokluk ekinden sonra iyelik, hal ve soru ekleri getirilebilir. Yani çokluk ekleri diğer çekim eklerinden önce gelir. İyelik ekleri ismin kendi dıında kelimelerle bağlantısını kurar. Kök ve gövdelerin teklik
Tekil şahıs iyelik eki almıştır.) Yazı yazdım.( "yazı" hal eki almamıştır. Fiilden isim yapım eki almıştır.) 3-) YÖNELME HALİ (YAKLAŞMA HALİ)
3VEAzw8. Main Article Content Münevver Bayram Yüksek Lisans Öğrencisi İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Nasıl Atıf Yapılır? Bayram, Münevver. “Arapçadaki İrâb Harekeleri Ile Türkçedeki Hâl Ekleri Karşılaştırması Benzerlikler Ve Farklılıklar”. 2. Türkiye Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı. ed. Abdullah Demir. Ankara Oku Okut Yayınları, 2022. Öz Türkçe English Bu çalışmada, Arapçadaki irâb harekeleri ve onun Türk dilindeki karşılığı olarak görülebilecek hâl ekleri arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ele alınacaktır. Bu çalışmanın amacı hâl eklerinin temelde irâb harekeleri gibi cümlenin ögelerine işaret ettiğini ortaya koyabilmenin yanı sıra eklerin anlamı belirlemedeki rolüne işaret etmektir. Araştırmanın girişinde ilk önce Arapçanın ve Türkçenin dil ailelerine değinilecektir. İlk bölümde Türkçedeki cümlenin temel ögeleri ve yardımcı ögeleri hakkında bilgi verilecek ve ardından bunların Arapçadaki muhtemel karşılıkları -Osmanlıcanın da yardımıyla- zikredilecektir. İkinci kısımda ise hâl ekleri hakkında genel bilgiler verilerek; bunların cümlenin hangi ögesine işaret ettiğine değinilecektir. Son olarak verilen bilgiler ışığında hareke ve eklerin benzerlikleri ve farklılıkları ortaya konulacaktır. Nitel araştırma yöntemlerinin kullanılacağı bu araştırmada, harekeler ve ekler arasında benzerlikler ve farklılıklar örneklerle açıklanarak daha iyi anlaşılması sağlanacaktır. Bu araştırmanın sonucunda dilin yapısı gereği irâb harekeleri ve ekler arasında birçok farklılık bulunsa da temel olarak aynı görevi gördükleri anlaşılmıştır. Nasıl ki Arapçada fetha mefule işaret eden bir hareke olarak biliniyorsa; Türkçede de ismin hâllerinden olan yükleme hâli ekinin -ı/-i belirtili nesneye işaret ettiği anlaşılmıştır. Zira Osmanlıcada da belirtili nesne, meful-ü bih sarih olarak isimlendirilmiştir. Buna ek olarak Türkçedeki öznelerin ve belirtisiz nesnelerin sürekli yalın hâlde geldikleri, bunun dışında hâl eki almadıkları tespit edilmiştir. Benzer yönleri olduğu kadar irâb harekeleri ve hâl ekleri arasındaki farklılıkların da olduğu anlaşılmıştır. Türkiye Türkçesinde hâl ekleri cümlenin ögelerine işaret etmeye ek olarak başka manaları kelimeye kazandırmak için de kullanılmaktayken; Arapçada böyle bir duruma rastlanmamıştır. Bunlara ek olarak hâl eklerine en çok benzeyen irâb alametinin hareke ile irâb olduğu anlaşılmış; mahalli irâb, takdiri irâb ve harflerle irâb konularının Türkiye Türkçesinde bir karşılığı bulunamamıştır. Zira Türkiye Türkçesinde isimlerin ikil yapıları bulunmamakla birlikte çoğullarında da aynı tekillerinde olduğu gibi hâl ekleri kullanılmaktadır. Aralarındaki farklardan bir diğeri ise Türkçenin sondan eklemeli bir dil olmasından kaynaklanmaktadır. Nitekim yalın hâlde bulunan bir isim başka hâl eki almasa da çoğul eki, iyelik eki gibi ekler alabilmektedir. Tespit edilebilen bir diğer önemli fark ise harekelerin konuşma içerisinde düşürülmesi ile alakalıdır. Zira cümle içerisindeki son harekenin düşürülmesi Arapça konuşan kişinin fasihliğine zarar vermezken; Türkçede eklerin düşürülmesinin dilin fesahatine zarar verdiği görülmüştür. This study will discuss the differences and similarities between the iʿrāb ḥarakas vowels in Arabic and the case suffixes that can be seen as their equivalent in the Turkish language. This study aims to point out the role of suffixes in determining the meaning, as well as reveal that case suffixes basically point to the elements of the sentence, such as iʿrāb ḥarakas. At the beginning of the research, firstly, Arabic and Turkish language families will be mentioned. In the first part, information will be given about the essential elements and auxiliary elements of the sentence in Turkish, and then their possible equivalents in Arabic -with the help of Ottoman Turkish- will be mentioned. In the second part, by giving general information about case suffixes, it will be said which element of the sentence they refer to. Finally, in light of the information given, the similarities and differences of the ḥarakas and suffixes will be revealed. In this research, in which qualitative research methods will be used, the similarities and differences between the ḥarakas and the suffixes will be explained with examples, and a better understanding will be tried to provide. As a result of this research, it has been understood that although there are many differences between iʿrāb ḥarakas and suffixes due to the structure of the language, they basically perform the same function. Just as in Arabic, the fatḥa short vowel /a/ is known as a ḥarakah pointing to the direct patient; it has been understood that the suffix -ı/-i, which is one of the noun cases in Turkish, points to the direct object. Because in Ottoman Turkish, the direct object was named maf`ūl bih ṣarīḥ. In addition, it has been determined that the subjects and indefinite objects in Turkish always come in a nominative case and do not take any other case suffix. It has been understood that there are differences between irâb ḥarakas and case suffixes, as well as similar aspects. While case suffixes in Turkish are used to add other meanings to the word in addition to pointing out the elements of the sentence, such a situation has not been found in Arabic. In addition to these, it has been understood that the most similar sign of iʿrāb to the suffixes is iʿrāb with ḥaraka; the subjects of real/visible declension al-iʿrāb al-maḥallī, imaginary/hidden declension al-iʿrāb al-taqdirī, and declension with a letter al-iʿrāb bi al-ḥurūf could not be found in Turkey Turkish. Although in Turkey Turkish there is no dual forms, case suffixes are used in their plurals, just like in their singulars. Another difference between them stems from the fact that Turkish is an agglutinative language. A noun in a nominative form can take suffixes such as plural suffixes and possessive suffixes, even if it does not take any other suffixes. Another significant difference that can be detected is related to the reduction of ḥarakas in speech. Because while the reduction of the last ḥaraka in the sentence does not harm the Arabic-speaking person's fluency, it has been seen that the reduction of suffixes in Turkish harms the fluency of the language. Anahtar Kelimeler Türkçe English Arap Dili ve Belagati, İ`râb Harekeleri, Türkçe Hâl Ekleri, Cümlenin Ögeleri, Ekler Arabic Language and Rhetoric, I’rāb Movements, Turkish Case Suffixes, Elements of Sentence, Suffixes Bildiri Detayları
Yapım eki mi çekim eki mi olduğunu nasıl anlarız? Türkçede ekler, çekim eki ve yapım eki olmak üzere iki türe ayrılmaktadır. Kelimelerin anlamını değiştirmeyip sadece cümle içerisinde bir görev kazanmasını sağlayan ekler çekim eki, kelimenin anlamını ve/veya türünü değiştirerek yeni bir kelime türeten ekler ise yapım eki olarak adlandırılmaktadır. Yapım eki nasıl anlaşılır? İsim kök veya gövdesine gelen ek, tekrar isim yapmışsa “isimden isim“; fiil yapmışsa “isimden fiil” yapım eki olarak adlandırılır. Aynı şekilde fiil kök veya gövdesine gelen bir yapım eki tekrar fiil yapmışsa “fiilden fiil“; isim yapmışsa “fiilden isim” yapım eki olur. Örnek “gözlük” kelimesinin kökü “göz” ismidir. Yapım eki almış kelimenin nasıl anlarız? Yapım eki olduğunu nasıl anlarız? Yapım ekleri kelimenin anlamını değiştiren eklerdir ve yeni kelimeler türetir. Örneğin Çiçek sözcüğüne – ci eki olan yapım eki getirirsek isim olan sözcük artık bir işi yapanın adı olmuş olur yani Çiçekçi olur. Çekim ekleri sözcüğün anlamını değiştirmez. Çekim ekleri nasıl bulunur? A İSİM ÇEKİM EKLERİ Çokluk Eki İsimlerin sayı bakımından çokluğunu bildirirler. … Hal Ekleri– i,-e,-den,-de ekleridir. … İyelik ekleri Eklendiği isimlerin kime ait olduğunu ifade eder. … İlgi ekleri Tamlama Ekleri “ın, in, un, ün” biçimindedir. … Eşitlik Eki “-ca,-ce” biçimindedir. Lık yapım eki mi çekim eki mi? Yapım eki, “Kelime kök veya gövdesine getirilerek kelimenin yeni bir anlam kazanmasını sağlayan ek –lik göz-lük; -ci ev-ci; -li ev-li; -inç sev-inç; -gi sev-gi; -daş vatan-daş gibi.” olarak tanımlanmaktadır. Yapım ve çekim ekleri nelerdir? Yapım Ekleri. Sözcüklere gelerek onlardan yeni sözcükler türeten eklerdir. Yapım ekleri eklendiği sözcüğün anlamını da türünü de değiştirir. … Çekim Ekleri. Sözcüklerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Yapım ekleri nelerdir Hangi eklerdir? Yapım ekleri, mevcut kelimelerden isim ve fiil köklerinden farklı ve yeni anlamlı kelimeler türetmeye yarayan eklerdir….Yapım Ekleri Nelerdir? Çeşitleri, Özellikleri, Örnekleri baş, baş-la-, baş-ar-, baş-ar-ı sev-, sev-il-, sev-dir, sev-in, sev-inç, sev-gi. göz, göz-lük, göz-cü, göz-cü-lük, göz-lük-çü-lük… Hal eki ne demek örnek? Cümlenin ögeleriyle eylem ve özne arasında anlamca bağlantı kuran eklere durum ya da hal eki denir. Durum ekleri kendi içerisinde dört ana başlıkta toplanır. Yönelme ekleri -e ve -a, belirtme ekleri, -ı ve -i, ayrılma ekleri -den ve -dan, bulunma ekleri ise -de ve -da’dır. Yapım eki alan kelimeler nelerdir? Yapım ekleri, mevcut kelimelerden isim ve fiil köklerinden farklı ve yeni anlamlı kelimeler türetmeye yarayan eklerdir….Yapım Ekleri Nelerdir? Çeşitleri, Özellikleri, Örnekleri baş, baş-la-, baş-ar-, baş-ar-ı sev-, sev-il-, sev-dir, sev-in, sev-inç, sev-gi. göz, göz-lük, göz-cü, göz-cü-lük, göz-lük-çü-lük… Yapım eki ne anlama gelir? Yapım eki, isim ya da fiil kök veya gövdelerine eklenerek onlardan yeni isimler ya da fiiller türeten ektir. Ayrıca yapım ekleri tema dışına çıkmadan yeni bir kelime oluşturur. Onu çekim ekinden ayıran özelliği budur. Iyelik eki nasıl anlaşılır? Adlara gelerek onlara aitlik anlamı katan, onların neye, kime ait olduğunu belirten eklerdir. Ünsüzle biten bir sözcüğe geldiğinde iyelik ekleri şu şekilde karşımıza çıkar kalem-im → benim kalemim ⇒ BEN/1. tekil kişi iyelik eki. kalem-in → senin kalemin ⇒ SEN/2. tekil kişi iyelik eki. Çekim eki ne demek örnek? Çekim ekleri, “eklendiği kelimenin cümle içerisinde farklı yer ve görevlerde kullanılmasını sağlayan; yeni kelime türetme amacı olmayan ekler” olarak tanımlanabilir. … Örneğin “göz” isim kökü, eğer “-üm” çekim ekini alırsa, bu kelime anlamını tamamen yitirip yeni bir kelime ortaya çıkmaz. Lık yapım eki mi? arapçadaki “dan” ekine karşılık gelen yapım eki. yanlış kullanımlarına sıkça rastlanır çaydanlık, buhurdanlık… vs. çaylıklık, buhurlukluk demiş olursunuz ki akıllara zarar bir durumdur. bu ek eskiden beri gelen sürede türkçede en işlek kullanıma sahip isimden isim yapma eki olarak karşımıza çıkar. Lık ne eki? +lIk eki eklendiği sözcüklere yer adı, sıfat, alet adı, araç-gereç adı, meslek adı, rütbe adı, makam adı, soyut adlar, sayı adları, renk adları, bağlılık adı, özellik ve topluluk adı anlamları katarak yeni isimler yapan ve işlek olarak kullanılan bir ektir. Çekim ekleri nelerdir ve örnekler? Kelimelerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir….İsim çekim ekleri şunlardır Hâl Durum Ekleri. … İyelik Ekleri -ı/-i/-u/-ü İlgi zamiri -ki. Çokluk Eki -lar/-ler Soru Eki mi Ek-fiil Ekleri -idi, -imiş, -dir
1 Kalemi bana versene. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 2 Sözü herkes tarafından dikkate alınır. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 3 Gemiyi limana yanaştırdı. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 4 Kitabı bir ayda adet satılmış. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 5 Gözü bizim arabada kalmıştı. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 6 Arkadaşımın tableti oldukça kaliteliymiş. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 7 Tableti iki günde bozmuşlar. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 8 Yarın telefonu tamirciye verecekmiş. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 9 Yeni televizyonu çok canlı renklere sahipmiş. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 10 Bebeği 91 saat sonra enkazdan çıkardılar. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 11 O çocuğu her gün burada görüyorum. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 12 Çiçek sepeti ile bize gelmişti. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 13 Suyu az ileriye taşımalısınız. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 14 Suyu birkaç saat içinde bitmişti. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 15 Binanın merdiveni hemen yıkılmış. a Belirtme hâli eki b İyelik eki 16 Merdiveni alıp üst kata çıkacaktı. a Belirtme hâli eki b İyelik eki Skor Tablosu Bu lider panosu şu anda gizlidir. Herkese açmak için Paylaş'a tıklayın. Bu lider panosu kaynak sahibi tarafından devre dışı bırakıldı. Seçenekleriniz kaynak sahibinden farklı olduğu için bu lider panosu devre dışı bırakıldı. Giriş gereklidir Seçenekler Şablonu değiştir İnteraktifler Siz etkinliği oynarken daha fazla format görüntülenir.
İsimlerin hal ekleri çekim ekleri grubuna girmektedir. Ad durum eki olarak da bilinen hal ekleri isimlere eklenerek cümle içerisinde yüklenecekleri anlamları belirlerler. Hal Ekleri Nelerdir? İsimlerin cümle içerisinde yüklendikleri görev ve anlamlarını belirleyen eklere hal ekleri denmektedir. Diğer bir ifade ile dilimizdeki ismin halleri sözcükleri belirtme, yönelme, bulunma açısından tanımlayan eklerdir. Kısaca cümledeki ismin görevini ve anlamını belirlemektedir. Hal ekleri kendi içerisinde 5 farklı çeşide ayrılır. Bunlar yalın hali, belirtme veya yükleme hali, yönelme hali, bulunma hali ve ayrılma halidir. Hal eklerinin anlamları şu şekilde açıklanmaktadır. 1 Yalın Hali İsimlerin hal eki almamış durumudur. Fakat bir isim hal eki dışında bir ek alması bu kelimeyi yalın hali özelliğini değiştirmez. Çoğul, iyelik, tamlama gibi hal ekleri olmayan ekler alan kelimeler de yalın durumunda sayılmaktadır. 2 Belirtme veya Yükleme Hali Belirtme hali ekleri -ı, -i, -u, -ü ekleridir. İsmin bu eklerden birini alması o sözcüğü belirtili nesne yapmaktadır. Bu hal ekine ismin i hali de denmektedir. Belirtili nesneyi bulmak için neyi sorusu sorulmalıdır. 3 Yönelme Hali Yönelme hali ekler -a, -e ekleridir. İsmin bu haline e hali de denmektedir. Cümlede isme yönelme anlamı katar. Neye veya Kime soruları ile bu kelime bulunabilir. 4 Bulunma Hali Bulunma hali ekleri ise -de, -da, -te, -ta ekleridir. Buna ismin de hali de denilebilir. Cümle içerisinde ismin bulunduğu yeri ifade etmektedir. 5 Ayrılma Hali İsmin -de, -den, -te, -ten eklerinden birini almış şeklidir. Den hali de denilebilir. Bu ek ile ismin cümlede bir yerden ayrılma durumunu ifade etmektedir. Cümlede Örnekleri İle Kısaca ''İsmin Hal Ekleri'' Konu Anlatımı İsmin hal ekleri, diğer bir adı ile ad durum ekleri sözcüklerin cümle içerisinde yüklenecekleri görev ve anlamlarını belirlemektedir. Dilimizde ismin halleri olarak da adlandırılan hal ekleri 5 farklı şekilde bulunmaktadır. 5 farklı hal ekleri sözcüklere 5 farklı anlam ve görev yüklemektedir. Örnekleri ile hal ekleri şu şekildedir - Arkadaşım bana kitap hediye etti. Burada kitap kelimesi yalın halde bulunmaktadır. - Bu düşünceni herkes bilmesin. Burada düşünceni kelimesi aldığı -i eki ile belirtme hali olarak kullanılmıştır. - Eve çok geç kaldım. Eve kelimesinde kullanılan -e eki yönelme hali olarak kullanılmıştır. - Sabah pastanede oturuyorlardı. Pastanede kelimesinde kullanılan -de eki ile bulunma hali olarak kullanılmıştır. - Dostumdan başka kimseye güvenmem. Dostumdan kelimesinde kullanılan -dan eki ile ayrılma hali olarak kullanılmıştır.
hal eki iyelik eki farkı